Öğrenciler nasıl yatırım yapabilir?

Anahtar Bilgiler 

• 18 yaşından büyük kişiler Amerikan borsalarında yatırım yapabilir. Bu nedenle yatırımcılık, üniversite öğrencileri için uygundur. 

• Öğrenciler yatırım bütçelerine karar verdikten sonra bir mobil uygulama seçerek yatırım süreçlerine başlayabilir.  

• Hisse çeşitlendirmek ve riskleri azaltmak, öğrenciler için daha da önemlidir.  

• Öğrencilerin risk toleranslarına göre yatırım yapmaları, güvenli yatırımları tercih etmeleri önerilir.  

ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun "Öğrenciler İçin Tasarruf ve Yatırım" başlıklı kitapçığı şu cümleyle başlıyor. "Para ağaçlarda yetişmese de tasarruf edip akıllıca yatırım yaptığınızda büyüyebilir." Finansal refahını nasıl güvence altına alacağını bilmek, hayatın boyunca ihtiyaç duyacağın en önemli şeylerden biridir. Bunu yapmak için temel bilgilere hakim olman, bir plan oluşturman ve planına sadık kalman yeterlidir. Paran, bütçen, birikimin ne kadar olursa olsun, 18 yaşından büyüksen yatırım süreçlerine başlaman ve tasarruflarını akıllıca değerlendirme yolculuğuna çıkman mümkündür.  

Yatırım ve yatırımcılık gibi kavramlar, evden uzaklaşmak, yeni arkadaşlar edinmek, yeni sosyal çevrelerde var olmak ve dersleri başarıyla tamamlamaya çalışmak gibi güç uğraşlarla meşgul olan öğrenciler için hâlihazırda zor süreçler gibi duyuluyor olabilir. Yine de online ortama taşınan yatırımcılık süreçleri, tasarruflarına değerlendirmeye hemen şu an, bir mobil uygulama üzerinden başlamanı mümkün kılar.  

Unutma, Amerikan borsalarında ve Borsa İstanbul’da yatırım yapmaya başlaman için 18 yaşından büyük olman gerekir. Bu sebepten, bu yazıda üniversite öğrencilerinin nasıl yatırım yapabileceğini birkaç maddede özetlemeye çalışacağız. Böylece harçlıklarından artırdığın küçük miktarları dahi sevdiğin şirketlerin hisselerini satın alarak değerlendirmeye başlayabileceksin. Heyecanlandıysan, vakit kaybetmeden devam edelim! 

Yatırım bütçene karar ver

Eğer harcamalarını ve bütçeni takip edecek bir yöntemin yoksa ya da bu konuyla ilgili bir uygulama kullanmıyorsan, işe öncelikle buradan başlamalısın. Gelirlerini, giderlerini düzenli olarak takip etmen ve harcama kalemlerinin ağırlıklarını ölçmen, yatırım için kullanacağın miktarı belirlemek konusunda da sana yardımcı olacak. Örneğin Paparalıysan, menüden ulaşabileceğin Aylık Özet ekranında hesabına gelen ve hesabından çıkan bakiyeye dair ayrıntıları, tüm kırılımlarıyla görebilirsin. Harcamalarını Papara Card ile yapıyorsan, Cashback ile ne kadar nakit kazandığını, harcamalarının ne kadarının market, yeme içme, kişisel bakım, evcil hayvan bakımı ya da kahve gibi farklı kalemlere gittiğini inceleyebilirsin.  

Bu sayede fazla gider kalemlerini tespit edebilir ve buradan artıracağın küçük miktarlarla ilk yatırım bütçeni oluşturabilirsin. Yatırım bütçene karar verirken, ne kadar risk almak istediğini de göz önünde bulundurmalısın. Bu noktada bütçenin çok büyük olmasına gerek olmadığını hatırla ve Papara Yatırım Hesabını kullanarak 50 TL ile dahi Amerikan borsalarına yatırım yapabileceğini unutma.  

Yatırım uygulamanı seç 

Eğer birikimlerini borsada işlem yaparak, sevdiğin şirketlerin hisselerini satın alarak değerlendirmeye karar verdiysen, bu işlemleri gerçekleştirebilmek için bir aracı kuruluşa ihtiyacın olduğunu da bilmelisin. Geleneksel yatırım şirketleri ve aracı kuruluşlar ihtiyacın olan kolaylığı, mobiliteyi ve hızı sunmayabilir. Reşit bir üniversite öğrencisi olarak alıştığın mobil deneyimle hisse piyasalarında işlem yapabilirsin. Örneğin Papara Yatırım Hesabı, tanıdığın Papara uygulamasının arayüzüyle ABD piyasaları Nasdaq ve New York Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem yapabilmeni olanaklı kılar. Papara Yatırım Hesabı yalnızca işlem yapmanı sağlamakla kalmaz, işlem yaparken ihtiyaç duyduğun canlı verilere Papara uygulamanı kullanarak ücretsiz olarak erişebilirsin. Ayrıca Papara dolar hesabındaki bakiyeyi saniyeler içinde Yatırım Hesabına aktarabilir, yatırımlarından elde edeceğin yeni tasarrufları anında dolar hesabına çekebilirsin. 

Yatırım yapacağın hisse senetlerini seç

İşin biraz daha fazla araştırma ve bilgi birikimi gerektiren kısmına geldin. Hangi şirketlere yatırım yapacağını seçerken kullanacağın çok sayıda gösterge vardır. Fiyat kazanç oranı, çeyrek raporları, varlık getirisi ya da özsermaye getirisi, analist yorumları gibi birçok ayrıntı, yatırım beklentilerine en uygun hisse senedini seçmen konusunda sana yol gösterir. Bu verileri doğru okuyabilmek için öncelikle anlamlarını öğrenmen, sonra da nasıl yorumlandığını keşfetmen gerekir. Yatırım beklentileri demişken, ne amaçladığının da yatırım kararlarında önemli etkileri olduğunu unutma. Örneğin uzun vadede sana pasif, düşük riskli ve görece az fakat düzenli getiri sağlamasını istiyorsan temettü hisselerini tercih edebilirsin. Eğer risk toleransın yüksekse ve kısa vadede tasarruflarını büyütmek istiyorsan, hızlı yükselişte olan hisse senetlerine yönelebilir ve düzenli piyasa takibiyle bu rallileri fırsata dönüştürebilirsin.  

Örneğin P&G temel tüketici ürünleri üreten ve talebin hiç eksilmeyeceği bir endüstride faaliyet gösteren bir şirket olarak uzun vadeli hedeflerin için öne çıkarken, adı zaman zaman skandallarla anılsa da metaverse konseptine yönelik yaklaşımı sebebiyle popülaritesini hâlâ koruyan Meta kısa vadeli hedeflerin için tercih edebileceğin hisselerden biri olabilir.  

Tüm bu kararlarını verirken öğrenci olduğunu aklında tutmanı ve yatırım için ayırdığın, yani kaybetme riskini göze aldığın bütçeyi aşmadığından emin olmanı öneririz.  

Portföyünü çeşitlendir

Çeşitlendirme, yatırımcılıkta risklere en aza indirmenin en kolay yoludur. Tüm yumurtalarını tek sepete koymaktansa birden çok sepete pay etmen, sepeti düşürdüğünde elindekilerin tamamından olmanın önüne geçer. Yatırımcılıkta da böyledir, bir yatırımın değer kaybederken diğerindeki yükseliş aradaki farkı kapatabilir. Bu noktada, hisse senetlerine yatırım yapıyorsan önce şirket, sonra da endüstri bazında çeşitlendirmeye gidebilirsin. 

Örneğin Elon Musk’ın satın alma teklifi sunduğu Twitter’ın hisseleri yükselişe geçmiş, sonrasında teklif Musk tarafından iptal edilince Twitter hisseleri önemli değer kayıpları yaşamıştı. Elinde başka bir teknoloji şirketinin hissesini tutman, iş dünyasının değişen doğasında kayıplarını telafi etmen açısından önem taşır. Ayrıca teknoloji şirketlerinden arka arkaya gelen toplu işten çıkarma haberleriyle haftalar içinde değer kaybı yaşayan teknoloji endekslerinin yanında, portföyünde temel tüketici ürünlerine yönelik şirketlerin hisselerini barındırman, aradaki farkı kapatmana yardımcı olur.  

Hisse senedi çeşitlendirmesi yaparken, farklı hisse senedi tiplerini de tanıman gerekir. Değer hissesi, büyüme hissesi gibi kavramları öğrenmek için şu yazımıza göz atabilirsin.  

Finansal okuryazarlığını geliştir

Yukarıda örneklediğimiz olaylardan ve yaşanması muhtemel senaryolardan, borsalarda işlem yapmanın gündemle, güncel ekonomi ve iş dünyası gelişmeleriyle yakından ilgili olduğunu keşfetmişsindir. Unutma, öğrencisin ve araştırma yapmak senin işin. Yatırımcılık da bitmeyen bir maraton, uzun süreli bir öğrenme sürecidir. Farklı kavramları öğrenmek, piyasa ve yatırımcı davranışlarının anlamlarını keşfetmek, iş dünyası gelişmelerini her gün takip etmek ve bu olayların piyasalara etkisini kavramaya çalışmak, finansal okuryazarlığını birkaç adım ileri taşır. Bu dünyanın içine girdiğinde, yatırım kararlarının iyileştiğini göreceksin.  

Yatırımlara başlamadan önce riskleri fark etmen, bütçeni buna göre belirlemen ve doğru zamanlarda doğru hamleleri yapman önemlidir. Bu da daima öğrenmeye açık olmanı, piyasalarda işlem yapmanın tek bir doğru yolu olmadığını kabul etmeni elzem kılar. İşin akademik sayılabilecek kavramsal boyutundan sıkılmadan gördüğün her yeni kavrama aynı heyecanla yaklaşmak, makroekonomik verilerin ya da şirket haberlerinin piyasalarda ne gibi değişimlere sebep olduğunu kavramaya heyecan duymak, henüz öğrenciyken, erken çıktığın bu yolda yıllar içinde daha ileri bir noktaya ulaşman için ihtiyacın olacak şeyleri sana sunacaktır.